Chứng khoán cơ sở là gì? Tổng hợp đầy đủ kiến thức cho nhà đầu tư mới

Chứng khoán cơ sở (CKCS) là nền tảng của thị trường tài chính, đây cũng là điểm xuất phát cho mọi hành trình đầu tư. Vì vậy, mọi nhà đầu tư cần phải nắm rõ các kiến thức cơ bản liên quan đến chứng khoán cơ sở. Hãy cùng ACBS tìm hiểu “Chứng khoán cơ sở là gì?” ngay sau đây!

1. Chứng khoán cơ sở là gì?

Chứng khoán cơ sở là loại tài sản tài chính (cổ phiếu, trái phiếu) được phát hành bởi các Công ty cổ phần/ Công ty niêm yết và được mua bán trực tiếp trên thị trường chứng khoán. Sở dĩ được gọi là “cơ sở” vì chúng đóng vai trò làm nền tảng cơ bản cho việc giao dịch các loại chứng khoán trên thị trường. CKCS có thể được sử dụng làm tài sản cơ sở hay công cụ để định giá và giao dịch các hợp đồng tài chính, bao gồm chứng quyền và hợp đồng tương lai.

Xem thêm: Chứng khoán phái sinh là gì

2. Các loại chứng khoán cơ sở

Chứng khoán cơ sở có thể được chia thành hai loại chính là cổ phiếu và trái phiếu.

2.1. Cổ phiếu

Cổ phiếu là một loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu hợp pháp của nhà đầu tư đối với một phần vốn điều lệ của tổ chức phát hành. Người sở hữu cổ phiếu, hay còn gọi là cổ đông, có quyền tham gia vào các cuộc họp cổ đông để biểu quyết và quyết định về chính sách hoạt động của công ty.

Lợi nhuận từ cổ phiếu đến từ việc:

• Doanh nghiệp chia cổ tức hàng năm (nếu kinh doanh có lãi).
• Nhận khoản chênh lệch khi mua bán cổ phiếu (biến động giá trị tài sản).

2.2. Trái phiếu

Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận nghĩa vụ nợ của tổ chức phát hành với nhà đầu tư. Khi mua một trái phiếu, nhà đầu tư đang cho tổ chức phát hành vay một mức vốn (tương ứng với mệnh giá của trái phiếu) và nhận lãi định kỳ theo tỷ lệ lãi suất nhất định (coupon). Đến ngày đáo hạn trái phiếu, công ty có trách nhiệm trả lại vốn và lãi cho nhà đầu tư theo điều kiện, điều khoản đã được xác định tại phương án phát hành trái phiếu.

3. Đặc điểm của chứng khoán cơ sở là gì?

Để hiểu rõ vai trò và cách thức vận hành của CKCS, nhà đầu tư cần nắm vững các đặc điểm nổi bật sau:

3.1. Niêm yết và giao dịch trên thị trường chứng khoán

Niêm yết trên sàn chứng khoán là quá trình một công ty đưa cổ phiếu của mình lên một sàn giao dịch chứng khoán (như HOSE, HNX) để công chúng/ nhà đầu tư có thể mua bán cổ phiếu của công ty đó. Doanh nghiệp muốn niêm yết phải đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về vốn, lợi nhuận, hiệu quả kinh doanh quản trị, đảm bảo việc cung cấp đầy đủ các thông tin theo quy định của cơ quan quản lý chứng khoán. Việc giao dịch CKCS thông qua sàn giao dịch chứng khoán giúp đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình mua bán chứng khoán.

3.2. Độ thanh khoản cao

Độ thanh khoản được đo lường bằng khả năng chuyển đổi thành tiền mặt nhanh và ít mất giá. Khi chứng khoán cơ sở có độ thanh khoản cao, nhà đầu tư có thể mua và bán chứng khoán dễ dàng mà không gặp nhiều khó khăn.

3.3. Bị ảnh hưởng bởi biến động thị trường và hiệu suất của công ty phát hành

Giá trị của chứng khoán cơ sở bị ảnh hưởng bởi sự biến động của thị trường và hiệu suất kinh doanh của công ty phát hành.

• Nếu công ty phát hành CKCS kinh doanh thuận lợi, tốc độ và tiềm năng tăng trưởng tốt, thì giá trị của CKCS đó sẽ tăng.
• Nếu chiến lược kinh doanh của công ty không đạt hiệu quả hoặc có các vấn đề trong cách quản trị, giá trị của CKCS có thể giảm.

4. Phân biệt chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh. Có nên đầu tư chứng khoán cơ sở không?

Chứng khoán cơ sở là tài sản thật, còn chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính dựa trên giá trị của chứng khoán cơ sở. Nếu bạn đang phân vân giữa hai sản phẩm đầu tư này, hãy đọc thêm bài viết chuyên sâu: “Phân biệt chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh – Nhà đầu tư nên chọn gì?” để được giải đáp chi tiết về sự khác nhau, lợi ích và rủi ro khi đầu tư.

5. Cách giao dịch chứng khoán cơ sở

Để giao dịch chứng khoán cơ sở, bạn cần mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại Công ty chứng khoán uy tín để đảm bảo tính bảo mật, an toàn và hợp pháp. Xem chi tiết Hướng dẫn cách mở tài khoản chứng khoán chỉ 5 phút ngay TẠI ĐÂY.

Sau khi tài khoản chứng khoán được kích hoạt thành công, bạn có thể mua bán cổ phiếu/ trái phiếu ngay bằng cách đăng nhập và nộp tiền vào tài khoản. Sau đó thực hiện đặt lệnh theo hướng dẫn sau:

• Bước 1: Chọn tiểu khoản

• Bước 2: Chọn Đặt lệnh mua hoặc bán

• Bước 3: Nhập mã chứng khoán muốn giao dịch

• Bước 4+5: Nhập Giá và Khối lượng muốn giao dịch

• Bước 6: Chọn Loại lệnh phù hợp

• Bước 7: Nhấn nút Đặt lệnh hệ thống mở form Xác nhận lệnh
• Bước 8: Nhấn nút Xác nhận
• Bước 9: Nhập mã PIN (mã Smart OTP) để hoàn tất đặt lệnh

>> Xem chi tiết cách sử dụng ứng dụng giao dịch chứng khoán ACBS SMART trong tệp đính kèm này.

Trong quá trình giao dịch chứng khoán cơ sở trên ứng dụng ACBS SMART, nếu cần hỗ trợ, nhà đầu tư có thể dễ dàng liên hệ với ACBS qua các kênh sau:

• Tổng đài CSKH: 028 7303 7979
• Chatbot trên website: acbs.com.vn
• Email: contact.center@acbs.com.vn
• Fanpage Facebook: Chứng khoán ACB – ACBS 
• Zalo OA: Chứng khoán ACB

Đội ngũ nhân viên tư vấn của ACBS luôn sẵn sàng hỗ trợ nhà đầu tư trong mọi điều kiện thị trường.

6. Lời khuyên từ chuyên gia cho nhà đầu tư mới

Nhà đầu tư mới nên bắt đầu bằng một chiến lược đầu tư dài hạn, an toàn và bài bản:

Bước 1: Trang bị kiến thức kinh tế, tài chính và đầu tư

Bước 2: Xác định mục tiêu đầu tư, khả năng tài chính và khẩu vị rủi ro

Bước 3: Nghiên cứu kỹ thị trường, ngành và doanh nghiệp

Bước 4: Đầu tư mã chứng khoán được phát hành bởi tổ chức/ doanh nghiệp uy tín

• Bắt đầu với số vốn nhỏ
• Ưu tiên các sản phẩm đầu tư an toàn
• Đa dạng danh mục đầu tư để giảm rủi ro

Bước 5: Kết hợp các phương pháp phân tích cơ bản và kỹ thuật để tìm điểm vào lệnh hay thoát lệnh phù hợp

Điều quan trọng: Lựa chọn công ty chứng khoán đồng hành uy tín – Không chỉ chọn công ty chứng khoán tốt để mở tài khoản, mà còn là chọn công ty có thể trở thành người đồng hành chiến lược với bạn.

Khởi đầu an toàn cùng ACBS – Công ty Chứng khoán trực thuộc Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) với nền tảng tài chính lớn mạnh và kinh nghiệm 25 năm phát triển cùng thị trường chứng khoán Việt Nam – lựa chọn đáng tin cậy cho nhà đầu tư mới.

Đội ngũ chuyên gia tư vấn đầu tư dày dạn kinh nghiệm thực chiến sẽ giúp bạn:

• Xây dựng chiến lược đầu tư cá nhân hóa.
• Đề xuất trái phiếu chất lượng, dễ thanh khoản.
• Khuyến nghị đầu tư thông minh dựa trên các công cụ phân tích kỹ thuật – cơ bản cí cơ sở chứng minh rõ ràng.
• Cung cấp báo cáo chuyên sâu tình hình hoạt động của các doanh nghiệp, ngành nghề và thị trường
• Điều chỉnh danh mục đầu tư để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.
• Bám sát biến động thị trường, đồng hành trong mọi điều kiện thị trường và cảnh báo rủi ro kịp thời.
• Hỏi đáp trực tiếp chuyện thị trường trong LIVESTREAM “CHẠM THÔNG TIN” mỗi sáng thứ Hai hàng tuần lúc 8h30 trên Fanpage Chứng khoán ACB.

Mở tài khoản chứng khoán nhanh chóng và miễn phí 100% ngay Tại đây để nhận những ưu đãi sau:

• Mức phí giao dịch cạnh tranh: chỉ từ 0,1%.
• Gói vay Margin T+: Miễn phí 7 ngày đầu lãi suất 0%/năm.
• Gói vay Margin T14: Lãi suất chỉ 8%/năm trong 14 ngày đầu tiên.
• Gói Margin ưu đãi đến tháng 12/2025: Lãi suất 7,7%/năm trong 3 tháng.
• Ứng dụng giao dịch chứng khoán ACBS SMART tích hợp tới 2 lớp xác thực bảo mật công nghệ cao, tự động phát hiện thiết bị có rủi ro nhằm hạn chế các hình thức xâm nhập trái phép.

Chứng khoán cơ sở là nền tảng cốt lõi của thị trường chứng khoán, bao gồm các tài sản như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ. Việc hiểu rõ khái niệm này giúp nhà đầu tư xây dựng danh mục hiệu quả, lựa chọn sản phẩm phù hợp với mục tiêu tài chính và quản trị rủi ro tốt hơn.

Nếu bạn là nhà đầu tư mới, hãy bắt đầu hành trình của mình từ việc tìm hiểu và đầu tư vào chứng khoán cơ sở – sản phẩm tài chính an toàn để rèn luyện kỹ năng đầu tư và tích lũy kinh nghiệm thực chiến. Mở tài khoản chứng khoán ACBS ngay Tại đây để được hỗ trợ dịch vụ tư vấn đầu tư và xây dựng chiến lược quản trị rủi ro cá nhân hóa cùng các chuyên gia tài chính nhiều năm thực chiến. Liên hệ ACBS qua Tổng đài 028 7303 7979 hoặc Fanpage Chứng khoán ACB để được giải đáp chi tiết.