Quỹ đại chúng là gì? Kênh đầu tư an toàn cho người mới

Nhà đầu tư mới có ít kinh nghiệm nên tìm kiếm kênh đầu tư an toàn, hiệu quả mà không mất nhiều thời gian nghiên cứu thị trường. Một trong những lựa chọn phù hợp chính là quỹ đại chúng – hình thức đầu tư gián tiếp giúp đa dạng hóa danh mục và giảm thiểu rủi ro. Vậy quỹ đại chúng là gì? đặc điểm, nguyên tắc hoạt động ra sao? Hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây

1. Quỹ đại chúng là gì?

Khái niệm: Quỹ đại chúng là quỹ đầu tư chứng khoán thực hiện chào bán chứng chỉ quỹ (CCQ) ra công chúng. Nguồn vốn huy động được từ nhiều nhà đầu tư sẽ được các chuyên gia của công ty quản lý quỹ sử dụng để đầu tư vào các loại tài sản như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi, bất động sản… tùy theo chiến lược đầu tư của quỹ.

Phân loại: Quỹ đại chúng được chia thành hai loại chính:

• Quỹ mở là quỹ đại chúng mà CCQ đã chào bán ra công chúng phải được mua lại theo yêu cầu của nhà đầu tư.
• Quỹ đóng là quỹ đại chúng mà CCQ đã chào bán ra công chúng không được mua lại theo yêu cầu của nhà đầu tư.

Xem thêm: Phân biệt rõ Quỹ mở và Quỹ đóng để đầu tư hiệu quả

Chứng chỉ quỹ (CCQ) là loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn góp vào quỹ đầu tư chứng khoán.

• Khi góp vốn vào quỹ, nhà đầu tư gián tiếp sở hữu một danh mục tài sản đa dạng, giúp tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro so với việc tự đầu tư riêng lẻ.
• Nhà đầu tư không có quyền tham gia vào quyết định đầu tư của quỹ.
• Lợi nhuận thu được từ khoản chênh lệch giá mua và giá bán CCQ.

2. Đặc điểm của quỹ đại chúng

2.1. Điều kiện thành lập quỹ

Thời gian huy động vốn trong 90 ngày kể từ ngày Giấy chứng nhận chào bán CCQ có hiệu lực, công ty quản lý quỹ phải hoàn tất huy động vốn.

Điều kiện tối thiểu:

• ≥ 100 nhà đầu tư (không tính nhà đầu tư chuyên nghiệp).
• Tổng giá trị CCQ bán ra ≥ 50 tỷ đồng.

Vốn góp phải được phong tỏa tại tài khoản riêng của ngân hàng giám sát, chỉ được giải ngân khi hoàn tất huy động.

Kết quả huy động vốn (có xác nhận ngân hàng giám sát) phải báo cáo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong 10 ngày sau khi kết thúc huy động.

* Nếu không đạt các yêu cầu trên:

• Công ty quản lý quỹ phải hoàn trả vốn góp trong vòng 15 ngày kể từ ngày kết thúc huy động vốn.
• Mọi chi phí, nghĩa vụ tài chính phát sinh do huy động vốn không thành công do công ty quản lý quỹ chịu trách nhiệm.

→ Những quy định này nhằm giảm thiểu rủi ro và ngăn chặn hành vi trục lợi từ vốn huy động.

2.2. Đặc điểm về Ban đại diện quỹ đại chúng

Ban đại diện quỹ (Hội đồng quản trị) do nhà đầu tư bầu ra, đại diện bảo vệ quyền lợi của họ.

• Số lượng: 3 – 11 thành viên, trong đó ít nhất 2/3 trung lập, không liên quan đến công ty quản lý quỹ hoặc ngân hàng giám sát.
• Quyền và nghĩa vụ: được quy định chi tiết trong Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán.
• Cơ chế quyết định: thông qua biểu quyết tại cuộc họp, mỗi thành viên có 1 phiếu bầu.
• Các vấn đề khác như nhiệm kỳ, tiêu chuẩn, bổ nhiệm/miễn nhiệm, bổ sung thành viên, thủ tục họp… đều ghi rõ trong Điều lệ quỹ.

3. Nguyên tắc hoạt động của quỹ đại chúng

Quỹ đại chúng phải tuân thủ chặt chẽ giới hạn đầu tư và cơ chế quản lý rủi ro:

• Không được đầu tư vào CCQ của chính quỹ hoặc quỹ đầu tư khác.
• Không được:
  • Đầu tư > 15% tổng giá trị chứng khoán đang lưu hành của 1 tổ chức phát hành.
  • Đầu tư > 20% tổng tài sản quỹ vào chứng khoán của 1 tổ chức phát hành.
  • Đầu tư > 30% tổng tài sản quỹ vào các công ty có quan hệ sở hữu lẫn nhau.
• Không được cho vay hoặc bảo lãnh khoản vay.
• Nếu danh mục đầu tư sai lệch quá 15% giới hạn, công ty quản lý phải:
  • Báo cáo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
  • Điều chỉnh danh mục trong 3 tháng từ ngày phát sinh sai lệch.
• Công ty quản lý không được vay để tài trợ hoạt động quỹ, trừ vay ngắn hạn ≤ 30 ngày cho các khoản chi cần thiết.

4. So sánh quỹ đại chúng và quỹ thành viên

Để hiểu rõ hơn về đặc điểm của quỹ đại chúng, hãy cùng so sánh với quỹ thành viên theo các tiêu chí cơ bản sau:

5. Ưu nhược điểm của quỹ đại chúng

Ưu điểm:

• Được quản lý bởi đội ngũ chuyên gia có kinh nghiệm và kiến thức chuyên sâu.
• Đa dạng hóa danh mục đầu tư giúp giảm thiểu rủi ro.
• Phù hợp với người mới tham gia thị trường chứng khoán có ít kinh nghiệm hoặc những ai không có thời gian theo dõi thị trường.

Hạn chế:

• Nhà đầu tư không có quyền kiểm soát trực tiếp tài sản.
• Hiệu quả đầu tư phụ thuộc vào năng lực công ty quản lý quỹ.

6. Lời khuyên khi đầu tư quỹ đại chúng

(1) Trang bị kiến thức

• Xác định rõ mục tiêu tài chính cá nhân và khẩu vị rủi ro: Đầu tư tăng trưởng dài hạn, tích lũy trung hạn hay bảo toàn vốn ngắn hạn? Ưu tiên lợi nhuận cao và sẵn sàng chấp nhận rủi ro? Ưu tiên sự an toàn, ổn định? Mục tiêu này sẽ giúp bạn chọn loại quỹ đầu tư phù hợp.
• Lường trước rủi ro: CCQ được đánh giá là tài sản đầu tư an toàn hơn so với cổ phiếu, nhưng chúng vẫn chịu ảnh hưởng từ biến động thị trường. Tuy nhiên, rủi ro này thường ngắn hạn và quỹ vẫn mang lại lợi nhuận bền vững trong dài hạn.
• Thời gian nắm giữ quỹ: Mỗi loại quỹ có quy định khác nhau giữa thời gian giữ và phí bán. Ví dụ, nếu bán CCQ trong thời gian ngắn, nhà đầu tư có thể phải chịu phí, nhưng nếu giữ quỹ lâu hơn (trên 365 ngày), phí này có thể được giảm. Hiểu rõ thông tin này sẽ giúp nhà đầu tư lập kế hoạch đầu tư hiệu quả và tối ưu hóa lợi nhuận.

(2) Tìm kiếm và đánh giá mức độ uy tín của quỹ

• Chọn công ty quản lý quỹ uy tín: Ưu tiên công ty có kinh nghiệm và đội ngũ chuyên gia am hiểu thị trường để đảm bảo khoản đầu tư được quản lý hiệu quả.
• Xem xét lợi nhuận quá khứ: Đánh giá hiệu suất quỹ trong nhiều khung thời gian (1 năm, 3 năm, 5 năm…) để hiểu rõ khả năng hoạt động bền vững và hiệu quả của quỹ.
• Đánh giá khả năng quản trị rủi ro: Xem xét cách quỹ quản lý danh mục và ứng phó với biến động thị trường để đảm bảo bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư.
• Quy mô quỹ và số lượng nhà đầu tư: Quỹ có quy mô tài sản lớn thường thu hút nhiều nhà đầu tư hơn, điều này giúp thị trường giao dịch trở nên sôi động và có tính thanh khoản cao. Ngược lại, quỹ với quy mô nhỏ có thể gặp khó khăn trong việc thu hút vốn, khiến tính thanh khoản thấp hơn.

Nhà đầu tư nên ưu tiên lựa chọn các công ty quản lý quỹ có lịch sử hình thành và hoạt động lâu đời, nhận được đánh giá cao từ các chuyên gia nổi tiếng. Các quỹ mở đang được ACBS hỗ trợ tư vấn đầu tư (số liệu cập nhật đến ngày 24/7/2025):

(3) Tính toán tối ưu các khoản phí

Khi đầu tư vào quỹ, nhà đầu tư cần quan tâm đến các loại phí như phí mua, phí bán, phí quản lý… Những khoản phí này có thể khác nhau giữa các công ty quản lý quỹ và ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận ròng. Việc so sánh các mức phí giữa các quỹ sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra lựa chọn tối ưu nhất.

(4) Mua chứng chỉ quỹ từ Đại lý phân phối uy tín

Căn cứ Điều 76 Thông tư 98/2020/TT-BTC, Đại lý phân phối của quỹ là các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, ngân hàng lưu ký, ngân hàng thương mại, doanh nghiệp bảo hiểm và tổ chức kinh tế khác đã có Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động phân phối CCQ đại chúng.

Khách hàng mua CCQ tại các Đại lý phân phối lớn sẽ được tiếp cận nguồn thông tin minh bạch và chính xác về quỹ, đồng thời được tư vấn hỗ trợ từ đội ngũ chuyên gia.

Nhiều nhà đầu tư chọn mua CCQ thông qua công ty chứng khoán mà họ đã mở tài khoản giao dịch chứng khoán để không phải mất thời gian liên hệ nhiều bên, và tận dụng những dịch vụ đang được hỗ trợ. Khi mở tài khoản chứng khoán tại Công ty Chứng khoán ACB – ACBS, đội ngũ chuyên viên phân tích ACBS sẽ liên tục cập nhật và cung cấp các báo cáo chuyên sâu về tình hình thị trường chứng khoán, sẵn sàng đồng hành cùng nhà đầu tư trong mọi điều kiện thị trường.

(5) Theo dõi hiệu quả đầu tư và điều chỉnh định kỳ

Nhà đầu tư cần theo dõi chỉ số NAV của quỹ mỗi tháng và so sánh hiệu suất với mục tiêu tài chính ban đầu. Khi thị trường biến động mạnh, nhà đầu tư có thể cân nhắc điều chỉnh danh mục nếu cần (chẳng hạn như chuyển từ quỹ cổ phiếu sang quỹ trái phiếu).

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ bản chất Quỹ đại chúng là gì, cũng như biết cách đầu tư CCQ một cách an toàn và hiệu quả. Dù bạn là nhà đầu tư mới hay đã có kinh nghiệm, việc có một đơn vị đồng hành chuyên nghiệp sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian, giảm thiểu sai sót và nắm bắt đúng cơ hội thị trường.

Nếu bạn đang tìm kiếm lời khuyên từ chuyên gia hãy liên hệ với ACBS thông qua Hotline 028.7303.7979. Đội ngũ chuyên gia đầu tư và Trung tâm phân tích thị trường 25 năm kinh nghiệm của ACBS sẽ liên tục mang đến những kiến thức đầu tư bài bản, báo cáo tài chính chuyên sâu để nhà đầu tư bắt nhịp kịp thị trường. Đừng quên theo dõi Fanpage Chứng khoán ACB – ACBS để được trao đổi chuyện thị trường trực tiếp với đội ngũ phân tích của ACBS trong livestream “Chạm thông tin” vào 8h30 sáng thứ 2 hàng tuần.