Quyền chờ về là gì? Hạn chế và cách khắc phục

Trong quá trình giao dịch chứng khoán, nhiều nhà đầu tư mới thường thắc mắc: “Tại sao mua cổ phiếu hôm nay nhưng chưa thể bán ngay, hoặc bán cổ phiếu xong vẫn chưa rút được tiền?”. Nguyên nhân nằm ở quy định quyền chờ về. Bài viết sẽ giải thích rõ để nhà đầu tư hiểu quyền chờ về là gì và chủ động hơn trong giao dịch.

1. Quyền chờ về là gì?

Quyền chờ về chứng khoán là quyền mà nhà đầu tư có được sau khi đặt lệnh mua cổ phiếu trên sàn và khớp lệnh thành công, tuy nhiên cổ phiếu chưa về tài khoản ngay mà đang trong giai đoạn chờ chuyển giao quyền sở hữu theo quy định của Sở giao dịch chứng khoán.

Quyền chờ về cho phép nhà đầu tư thực hiện một số quyền liên quan đến cổ phiếu ngay cả khi cổ phiếu chưa được ghi nhận chính thức vào tài khoản như:

• Quyền biểu quyết trong các cuộc họp cổ đông.
• Quyền nhận cổ tức theo quy định của tổ chức phát hành.
• Quyền mua cổ phiếu phát hành thêm.

2. Thời gian chờ về chứng khoán

Theo quy định hiện hành, quy trình thanh toán của việc mua bán chứng khoán là T+2 (mất gần 2 ngày để cổ phiếu về tới tài khoản nhà đầu tư).

• Ngày T+0: Ngày nhà đầu tư đặt lệnh mua/bán và lệnh được khớp. Ngay khi giao dịch thành công, nhà đầu tư đã được ghi nhận quyền sở hữu cổ phiếu đó nhưng việc chuyển giao cổ phiếu về tài khoản chưa được hoàn tất.
• Ngày T+2: Sau 2 ngày, cổ phiếu chính thức chuyển quyền sở hữu và về tài khoản của nhà đầu tư.

Lưu ý: Cách tính thời gian T+0, T+1, T+2 chỉ tính những ngày giao dịch trong tuần; không bao gồm Thứ Bảy, Chủ Nhật và các ngày lễ.

Ví dụ về thời gian chờ về chứng khoán:

• Nhà đầu tư đặt lệnh mua 50 cổ phiếu thành công vào Thứ Hai ngày 25/11 (T+0).
• 50 cổ phiếu sẽ về tài khoản lúc 12h trưa Thứ Tư ngày 27/11 (T+2).
• Ngay trong chiều Thứ Tư ngày 27/11 (T+2), nhà đầu tư có toàn quyền giao dịch khối cổ phiếu đã mua. Nhà đầu tư có thể đặt lệnh bán cổ phiếu và lại bắt đầu tính là ngày T+0.

3. Lợi ích và rủi ro của quyền chờ về

Quyền chờ về đang được thực hiện theo cơ chế T+2 (chứng khoán về tài khoản sau 2 ngày). Cơ chế hoạt động của quyền chờ về này có những ưu – nhược điểm như sau:

Mặc dù quy định về việc bán chứng khoán chờ về T+0 chưa được triển khai chính thức tại Việt Nam, nhưng theo chủ trương trong Thông tư 120/2020/TT-BTC, quyền bán chứng khoán đang chờ về tài khoản T0 hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích cho nhà đầu tư, bao gồm:

• Tăng tính linh hoạt: Nhà đầu tư có thể đặt lệnh bán ngay cả khi cổ phiếu chưa về tài khoản, giúp nắm bắt cơ hội thị trường.
• Quản lý rủi ro: Nhà đầu tư có thể bán cổ phiếu trước khi chúng về tài khoản nếu dự đoán giá giảm,giúp bảo vệ vốn đầu tư và giảm thiểu rủi ro trong những giai đoạn thị trường biến động.

4. Lộ trình triển khai T+0, bán chứng khoán chờ về

Đại diện Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC) nói về lộ trình triển khai T+0, bán chứng khoán chờ về với các nội dung chính như sau:

Cơ sở pháp lý & hệ thống: Đã có quy định tại Thông tư 120/2020/TT-BTC, chức năng cũng đã tích hợp trong hệ thống KRX.

Thách thức: Rủi ro lớn nhất là khả năng quản lý rủi ro của các công ty chứng khoán (CTCK), bởi vẫn còn nhiều trường hợp phát sinh lỗi, thậm chí chậm hoặc hủy thanh toán do kiểm soát ký quỹ chưa tốt, kể cả ở các CTCK hàng đầu. Điều này tiềm ẩn nguy cơ mất khả năng thanh toán khi triển khai T+0.

Yêu cầu đặt ra:

• CTCK cần xây dựng quy trình quản lý rủi ro chặt chẽ và đảm bảo nguồn lực thanh toán thay khách hàng khi cần.
• Cơ quan quản lý phải hoàn thiện cơ chế giám sát, có chế tài xử lý với CTCK vi phạm.

Kinh nghiệm quốc tế: T+0 mang lại nhiều rủi ro, ngay cả ở Mỹ chỉ khoảng 10% NĐT có lãi. Vì vậy, việc triển khai tại Việt Nam sẽ được cân nhắc kỹ, chỉ thực hiện khi điều kiện thị trường cho phép.

Lộ trình: Sau khi hệ thống KRX vận hành ổn định, sẽ triển khai bán chứng khoán chờ về trước, sau đó mới đến giao dịch trong ngày (T+0).

Giao dịch xuyên trưa: Nằm trong kế hoạch sau khi KRX “golive”, giúp NĐT có thêm thời gian giao dịch, giảm tải lệnh giờ cao điểm và phù hợp thông lệ quốc tế, đồng thời đòi hỏi nâng cấp hiệu suất hệ thống.

Tóm lại, việc triển khai T+0, bán chứng khoán chờ về và giao dịch xuyên trưa đã có nền tảng pháp lý và công nghệ, nhưng vẫn cần thời gian, cơ chế quản lý rủi ro và sự chuẩn bị đồng bộ trước khi chính thức áp dụng.

Căn cứ Điều 10 và Điều 11 Thông tư 120/2020/TT-BTC (có hiệu lực từ ngày 15/2/2021) có thể hiểu cách thức giao dịch mua bán cổ phiếu chờ về như sau:

Giao dịch bán khống có bảo đảm:

• • Cơ chế: Nhà đầu tư có thể bán khống cổ phiếu thông qua hệ thống vay và cho vay chứng khoán tại VSDC. Để thực hiện, nhà đầu tư cần mở tài khoản giao dịch bán khống tại CTCK cung cấp dịch vụ này.
  • Hợp đồng vay chứng khoán: Hợp đồng phải bao gồm các nội dung như tài sản bảo đảm, lãi suất vay, thời hạn vay, gia hạn vay, phương thức xử lý tài sản bảo đảm khi nhà đầu tư không hoàn trả chứng khoán, và cách giải quyết tranh chấp. Hợp đồng cũng cần nêu rõ các rủi ro, thiệt hại, và chi phí phát sinh.

Giao dịch trong ngày T+0:

• • Cơ chế: Ký hợp đồng giao dịch trong ngày với CTCK được cung cấp dịch vụ cho vay chứng khoán.
  • Hợp đồng giao dịch trong ngày phải có điều khoản cho phép CTCK thực hiện các giao dịch vay, giao dịch mua bắt buộc để hỗ trợ thanh toán trong trường hợp phát sinh thiếu hụt chứng khoán để chuyển giao theo quy định pháp luật bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán.
  • Hợp đồng cần ghi rõ các rủi ro phát sinh, thiệt hại và chi phí phát sinh mà nhà đầu tư phải thanh toán.

*** Lưu ý: Hai hình thức bán chứng khoán chờ về này đều tiềm ẩn những rủi ro nhất định và cần một số thủ tục trung gian chứ không thuận lợi và đơn giản như khi thực hiện lệnh bán cổ phiếu sẵn có trong tài khoản của nhà đầu tư.

Để đảm bảo an toàn và tối ưu hóa chiến lược đầu tư, nhà đầu tư nên chọn mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại các CTCK uy tín và có dịch vụ Tư vấn đầu tư chuyên sâu. ACBS – Công ty TNHH Chứng khoán ACB là một trong những CTCK lớn tại Việt Nam (nằm trong Top 10 công ty uy tín ngành tài chính do Vietnam Report và Báo Vietnamnet công bố 2025), trực thuộc Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB). Được thành lập vào năm 2000, ACBS đã có 25 năm kinh nghiệm trên thị trường tài chính, cùng đội ngũ chuyên gia dày dạn kinh nghiệm sẵn sàng tư vấn hỗ trợ nhà đầu tư hiểu rõ về các hình thức giao dịch và đề xuất chiến lược đầu tư hiệu quả – an toàn – bền vững.

5. Lưu ý khi giao dịch chứng khoán

Sau khi thực hiện lệnh mua thành công, thời gian để cổ phiếu về tới tài khoản mất 1.5 ngày. Để đạt được lợi nhuận cao nhất, nhà đầu tư nên lưu ý những điểm sau:

• Chú ý đến thời gian chờ về: Cần tính toán đến thời gian thị trường giao dịch, hai ngày cuối tuần và ngày nghỉ lễ sẽ không được tính vào thời gian chờ về. Đặc biệt lưu ý, hiện tại nhà đầu tư không thể bán cổ phiếu đang trong thời gian chờ về.
• Theo dõi sát sao biến động giá và tin tức – Dự đoán xu hướng thị trường: Cần cân nhắc thời điểm mua bán để tối ưu lợi nhuận, tránh rủi ro mất cơ hội.
• Kết hợp phân tích cơ bản và kỹ thuật để ra quyết định mua/bán: Phân tích cơ bản giúp nhà đầu tư đánh giá giá trị thực và tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp thông qua các yếu tố như báo cáo tài chính, tình hình kinh doanh, ngành nghề và triển vọng thị trường. Trong khi đó, phân tích kỹ thuật với các công cụ như biểu đồ giá, chỉ báo RSI, MACD hỗ trợ dự đoán xu hướng biến động ngắn hạn và xác định thời điểm tối ưu để mua hoặc bán. Việc phối hợp cả hai phương pháp sẽ mang lại góc nhìn toàn diện và nâng cao hiệu quả đầu tư.
• Tận dụng dịch vụ tư vấn chuyên sâu từ các công ty chứng khoán uy tín nhằm giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả đầu tư.

“Quyền chờ về” là quy định cơ bản nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng xoay vòng vốn của nhà đầu tư. Nhà đầu tư cần hiểu rõ khái niệm, chủ động sắp xếp kế hoạch giao dịch, và lựa chọn công ty chứng khoán có dịch vụ linh hoạt để hạn chế tác động từ T+2.

ACBS – điểm tựa an toàn cho khoản đầu tư

Là CTCK trực thuộc ngân hàng ACB – một trong những ngân hàng thương mại hàng đầu tại Việt Nam, ACBS sở hữu hệ sinh thái đầu tư hoàn chỉnh, nền tảng công nghệ hiện đại và dịch vụ tư vấn chuyên sâu. Với hơn 25 năm kinh nghiệm, ACBS không ngừng đổi mới để mang đến giải pháp tài chính tối ưu, phù hợp từng mục tiêu và khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư. Bên cạnh nguồn vốn vững mạnh, đội ngũ chuyên gia tại ACBS luôn sẵn sàng đồng hành, hỗ trợ chiến lược đầu tư cá nhân hóa, cập nhật thông tin thị trường chuyên sâu và cảnh báo rủi ro kịp thời – giúp bạn đầu tư an toàn, hiệu quả và bền vững.

Trong 25 năm phát triển, ACBS không ngừng Thay đổi – Hoàn thiện – Phát triển để mang đến các giải pháp tài chính toàn diện, công nghệ giao dịch hiện đại cùng đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp. Những nỗ lực của ACBS đã được Quý khách hàng và các chuyên gia trong ngành tài chính ghi nhận, tiêu biểu là giải thưởng: Top 10 công ty uy tín ngành tài chính do Vietnam Report và Báo Vietnamnet công bố 2025.

Mở tài khoản giao dịch chứng khoán miễn phí chỉ 5 phút ngay tại đây để nhận mức phí giao dịch ưu đãi chỉ từ 0.1% và nhận báo cáo phân tích thị trường hàng tuần. Đừng quên theo dõi Fanpage Chứng khoán ACB – ACBS để được trao đổi chuyện thị trường trực tiếp với đội ngũ phân tích của ACBS trong livestream “Chạm thông tin” vào 12h30 trưa thứ 2 hàng tuần.