Hợp đồng phái sinh là một công cụ tài chính hấp dẫn nhiều nhà đầu tư vì khả năng kiếm lời ngay cả khi thị trường giảm. Điều quan trọng là nhà đầu tư chỉ cần bỏ ra một số vốn nhỏ để sở hữu loại hợp đồng này. Vậy thực tế 1 hợp đồng phái sinh bao nhiêu tiền? Hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. 1 hợp đồng phái sinh bao nhiêu tiền?
Nhà đầu tư muốn mua 1 hợp đồng phái sinh cần chuẩn bị các khoản tiền sau: tiền ký quỹ, tiền phí dịch vụ và tiền dự phòng để thanh toán khoản lỗ trong ngày giao dịch. Dưới đây là chi tiết từng khoản phí:
1.1. Giá trị 1 hợp đồng phái sinh
Hợp đồng phái sinh trên thế giới có 4 loại: Hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi. Tìm hiểu rõ hơn về Chứng khoán phái sinh là gì (CKPS).
Thị trường chứng khoán phái sinh mở cửa tại Việt Nam vào năm 2017. Trong đó, hợp đồng tương lai được chọn làm sản phẩm CKPS đầu tiên triển khai tại Việt Nam vì có nhiều nét tương đồng với giao dịch cổ phiếu giúp nhà đầu tư dễ tiếp cận.
Hiện nay, thị trường Việt Nam cung cấp hai loại hợp đồng tương lai (HĐTL):
- HĐTL trái phiếu chính phủ (kỳ hạn 10 năm dành cho NĐT tổ chức và NĐT cá nhân chuyên nghiệp).
- HĐTL chỉ số chứng khoán (dành cho mọi NĐT) – HĐTL chỉ số VN30 mô phỏng kỳ vọng về giá của chỉ số VN30 tại thời điểm đáo hạn. Chỉ số VN30 được tính dựa trên 30 cổ phiếu có vốn hóa thị trường và tính thanh khoản cao nhất trên sàn HOSE.
Công thức tính giá trị 1 hợp đồng tương lai:
| Giá trị 1 HĐTL = Giá giao dịch chỉ số VN30 * Hệ số nhân hợp đồng |
Ví dụ: Nếu chỉ số VN30 đang ở mức 1.250 điểm và hệ số nhân hợp đồng là 100.000 đồng thì:
→ Giá trị 1 hợp đồng phái sinh = 1.250 * 100.000 = 125.000.000 đồng.
→ Giá trị trên danh nghĩa của 1 hợp đồng phái sinh này là 125.000.000 đồng.
1.2. Số tiền tối thiểu để mua 1 hợp đồng phái sinh – Tiền ký quỹ
Giao dịch hợp đồng phái sinh được thực hiện theo cơ chế ký quỹ, tức là nhà đầu tư không cần thanh toán toàn bộ giá trị hợp đồng mà chỉ cần đặt cọc một phần gọi là ký quỹ ban đầu. Khoản tiền ký quỹ nhằm đảm bảo nghĩa vụ thanh toán và chuyển giao tài sản của hai bên tham gia hợp đồng. Tùy theo quy định của từng sàn và mỗi công ty, số tiền cần ký quỹ hợp đồng phái sinh là khác nhau.
Công thức tính tiền ký quỹ ban đầu như sau:
| Mức ký quỹ ban đầu = Giá giao dịch * Hệ số nhân Hợp đồng * Số lượng Hợp đồng mua/bán * Tỷ lệ ký quỹ yêu cầu
= Giá trị hợp đồng * Tỷ lệ ký quỹ yêu cầu |
Trong đó:
- Giá giao dịch được xác định theo từng thời điểm:
- Đầu ngày: Giá tham chiếu.
- Trong ngày: Giá khớp gần nhất.
- Cuối ngày: Giá cuối giờ.
- Tỷ lệ ký quỹ ban đầu có thể thay đổi tùy theo quy định của từng thời điểm. Tính đến ngày 18/04/2025, tỷ lệ ký quỹ đối với HĐTL chỉ số VN30 là 17%.
Ví dụ: NĐT mua 1 HĐTL chỉ số VN30 với giá 1.200 điểm. Hệ số nhân của hợp đồng là 100.000 đồng. Tỷ lệ ký quỹ là 17%. Khi đó:
- Giá trị hợp đồng = 1.200 * 100.000 * 1 = 120.000.000 đồng.
- Số tiền ký quỹ ban đầu = 120.000.000 * 17% = 20.400.000 đồng.
→ Như vậy nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ 20.400.000 đồng để mua 1 HĐTL trị giá 120.000.000 đồng.
1.3. Phí dịch vụ giao dịch hợp đồng phái sinh
Ngoài tiền ký quỹ, nhà đầu tư cần nộp một vài khoản phí dịch vụ và giao dịch CKPS cho Sở Giao dịch chứng khoán, Trung tâm lưu ký, công ty chứng khoán nơi mình mở tài khoản. Mức phí này sẽ khác nhau tùy từng công ty.
Ví dụ, biểu phí giao dịch CKPS tại Công ty Chứng khoán ACBS được trình bày trong bảng dưới đây:
| STT | Dịch vụ | Mức phí |
| 1 | Phí giao dịch CKPS tại ACBS (phí giao dịch CKPS không bao gồm các khoản phí phải trả Sở GDCK, Trung tâm lưu ký….) | 3.000 đồng/hợp đồng |
| 2 | Phí dịch vụ giao dịch CKPS (nộp cho Sở GDCK) | |
| Hợp đồng tương lai chỉ số | 2.700 đồng/hợp đồng | |
| Hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ | 4.500 đồng/hợp đồng | |
| 3 | Phí dịch vụ bù trừ CKPS (nộp cho Trung tâm lưu ký) | 2.550 đồng/hợp đồng |
| 4 | Phí dịch vụ quản lý tài sản ký quỹ (nộp cho Trung tâm lưu ký) | 0,0024% giá trị lũy kế số dư tài sản ký quỹ (tiền + giá trị chứng khoán tính theo mệnh giá)/tài khoản/tháng (tối đa không quá 1.600.000 đồng/tài khoản/tháng, tối thiểu không thấp hơn 100.000 đồng/tài khoản/tháng) |
| 5 | Phí nộp/rút tiền ký quỹ Trung tâm lưu ký | 5.500 đồng/giao dịch |
| 6 | Phí chuyển tiền từ tài khoản phái sinh sang tài khoản tiền tại ngân hàng | Theo biểu phí của ngân hàng |
| 7 | Lãi suất chậm thanh toán | 14%/năm |
| 8 | Lãi suất tiền gửi trên tài khoản phái sinh (bao gồm tiền của khách hàng trên tài khoản phải sinh tại ACBS và tiền ký quỹ Trung tâm lưu ký) | 0,2%/năm |
Ngoài ra, nhà đầu tư sẽ chịu thuế trên giá trị chuyển nhượng khi thực hiện giao dịch. Mức thuế được xác định như sau:
Thuế = Giá chuyển nhượng từng lần * Thuế suất
Trong đó:
Giá chuyển nhượng từng lần = (Giá thanh toán HĐTL * Hệ số nhân HĐTL * Số lượng HĐTL * Tỷ lệ ký quỹ ban đầu) / 2
2. Hướng dẫn cách tính lãi/lỗ 1 hợp đồng phái sinh
Việc tính lãi/lỗ của một hợp đồng phái sinh chỉ số VN30 tuân theo nguyên tắc chênh lệch giá trị thanh toán vào cuối ngày cùng giá trung bình các vị thế.
Công thức tính chênh lệch vị thế như sau:
VM cuối ngày = (DSPt – VWAP) * Hệ số nhân * Số lượng hợp đồng
Trong đó:
- DSPt: Chênh lệch của giá thanh toán cuối ngày.
- VWAP: Giá bình quân gia quyền.
- Ở vị thế Long (vị thế mua): VWAP sẽ là giá bình quân gia quyền mua.
- Ở vị thế Short (vị thế bán): VWAP sẽ là giá bình quân gia quyền bán.
- Số hợp đồng: (+) nếu là Long, (-) nếu là Short.
- Trường hợp không phát sinh giao dịch: VWAP = DSPt – 1.
Ví dụ 1: Một nhà đầu tư dự đoán chỉ số VN30 tăng nên mở 1 vị thế Long với giá HĐTL chỉ số VN30 lúc khớp lệnh là 880,5. Cuối ngày, giá thanh toán là 881,0 điểm.
=> Nhà đầu tư này lãi = (881,0 – 880,5) * 100.000 * 1 = 50.000 đồng.
Ví dụ 2: Một nhà đầu tư mở 4 vị thế Long giá 880,0 điểm và 1 vị thế Long khác giá 890,0 điểm. Đồng thời, mở 4 vị thế Short giá 885,0 điểm. Cuối ngày, giá thanh toán là 890,0 điểm.
Tính VWAP:
- Giá trung bình quyền mua = (4 * 880 + 1 * 890) / 5 = 882,0.
- Giá trung bình quyền bán = 880,0.
=> Nhà đầu tư này lãi 2.000.000 đồng. Cụ thể như sau:
- Lãi ở vị thế Long = (890 – 882) * 100.000 * 5 = 4.000.000 đồng.
- Lỗ ở vị thế Short = (890 – 885) * 100.000 * (-4) = – 2.000.000 đồng
Xem thêm: Cách đầu tư chứng khoán phái sinh hiệu quả
Tóm lại, đầu tư phái sinh không đòi hỏi nhà đầu tư phải chuẩn bị số vốn lớn. Chỉ từ vài triệu đồng, bạn đã có thể tham gia vào thị trường phái sinh. Tuy nhiên, việc hiểu rõ 1 hợp đồng phái sinh bao nhiêu tiền là điều cần thiết để bạn xây dựng chiến lược đầu tư hợp lý và tránh những rủi ro không đáng có.
Nếu bạn đang tìm kiếm một nền tảng giao dịch chứng khoán ổn định và có mức phí giao dịch cạnh tranh, hãy mở tài khoản chứng khoán ACBS online ngay Tại đây. Ngoài ra, bạn có thể kết nối với ACBS qua Hotline 028 7303 7979 hoặc Fanpage Chứng khoán ACB – ACBS để được tư vấn về dịch vụ tư vấn đầu tư và xây dựng chiến lược quản trị rủi ro cá nhân hóa cùng các chuyên gia tài chính nhiều năm thực chiến.
